پریوایمپلنت لیزر دکتر فرحناز فرخی نیا
زخم های لب، زخم های تبخال یا cold sores هستند و زخم های دهان، canker یا آفت(aphthous ulcers) هستند. هر دو می توانند باعث درد و ناراحتی شوند اما به طور معمول بدون درمان پزشکی برطرف می شوند.
تبخال توسط ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ (HSV-1) ایجاد می شود، که سبب سوزش یا خارش شده و بسیار مسری است.
زخم های دهان یا زخم های canker در غشاهای مخاطی دهان ایجاد می شوند. آنها می توانند به شکل ها و اندازه های مختلف ظاهر شوند و بسیار دردناک باشند. پزشکان نمی دانند که چه عواملی باعث بروز این زخم ها می شوند، اما ممکن است ارتباطی با عفونت های ویروسی یا باکتریایی، سیستم ایمنی ضعیف، ژنتیک یا آلرژی داشته باشند.
زخم های لب و دهان شرایط بسیار متفاوتی هستند و ظاهر مختلفی دارند. در این مقاله علائم، علل، تشخیص و درمان زخم های لب و دهان بررسی می شود.
علائم زخم لب
افرادی که زخم لب را تجربه می کنند احتمالاً دچار تبخال شده اند. در این وضعیت، فرد احساس سوزش، خارش، ضربان یا گزگز در لب دارد. این زخم ها از مایعاتی پر شده و سپس خشک می شوند و در عرض حدود ۲ روز پوسته ی زرد رنگی بر روی آنها تشکیل می شود.
گاهی تب همراه با تبخال آغاز می شود و بهمیت دلیل برخی افراد آنها را تاول تب می نامند. علائم دیگر ممکن است شامل گلو درد ، سردرد یا حالت تهوع باشد.
ویروسی که باعث ایجاد تبخال می شود برای همیشه در بدن فرد باقی می ماند، به این معنی که تبخال نیز ممکن است در طول زندگی فرد عود کند. با این حال، علائم ممکن است هر بار که زخم های تبخال ظاهر می شوند، شدت کمتری داشته باشند. بعضی از افراد سالانه حدود پنج بار دچار تبخال می شوند.
علائم زخم دهان
زخم های دهان(Canker sores) یا زخم های آفتی زخم های کوچک، گرد و دردناکی هستند که می توانند در دهان و اطراف آن ظاهر شوند. آنها در مرکز معمولاً زرد، سفید یا خاکستری هستند و ممکن است یک حلقه قرمز رنگ در اطراف آنها باشد.
زخم های Canker یا آفت ها ممکن است به دلایل زیادی ایجاد شوند. اگرچه عفونت ها به طور معمول باعث این زخم های دهانی نمی شوند، اما ممکن است هنگامی که بدن با عفونتی در جای دیگری از بدن مبارزه می کند یا شخص به دلیلی مثلا آنفولانزا تب می کند، ایجاد شود.
انواع مختلف زخم های Canker ممکن است متفاوت ظاهر شوند و بیشتر تکرار شوند. زخم های بزرگ یا ماژور، درد بیشتری دارند.
سه نوع اصلی از زخم های آفت وجود دارد:
- زخم های کوچک یا Minor: این نوع شایع ترین نوع زخمهای آفتی است که باعث ایجاد زخم های کوچک می شود که در طی یک هفته بدون اسکار(جای زخم) بهبود می یابد. آنها حدود ۸۵٪ افراد را تحت تأثیر قرار می دهند.
- زخم های بزرگ یا Major: فقط در حدود ۱۰٪ موارد را شامل می شوند، این زخم ها بزرگتر از زخم های کوچک هستند و بیش از ۲ هفته ادامه می یابند. بسیار دردناک هستند و می توانند باعث ایجاد اسکار شوند.
- آفت دهانی هرپتی فرم ( Herpetiformcankersores )، این نوع کمتر از ۵٪ افراد را تحت تأثیر قرار می دهد و باعث ایجاد خوشه هایی از زخم های ریز می شود که بهبود آن حدود یک هفته طول می کشد. آنها می توانند به سرعت عود کنند و ممکن است در یک زخم بزرگ ادغام شوند که باعث باقی ماندن اسکار می شود.
درمان زخم های لب و دهان
به طور معمول زخم های لب و دهان نیازی به درمان ندارند و خود به خود برطرف می شوند.
درمان زخم لب
طبق مقاله ای که در سال ۲۰۱۹ منتشر شد، زخم های تبخال نیازی به درمان ندارند و طی دو هفته خود به خود برطرف می شوند.
با این حال، درمانهای کمکی برای تسریع روند بهبودی در دسترس هستند. از آنجائیکه یک ویروس باعث تبخال می شود، بنابراین درمان کمکی معمولاً شامل استفاده از داروهای ضد ویروسی است. بعضی از داروها به نسخه نیاز دارند اما بسیاری از داروهای ضد ویروسی موضعی مانند چسب ها ، کرم ها ، لوسیون ها یا ژل ها بدون نسخه پزشک در دسترس هستند.
درمان زخم دهان
بیشتر زخم های آفتی طی ۱ تا ۲ هفته بهبود می یابند. این زخم ها می توانند در هنگام غذا خوردن یا صحبت کردن به دلیل اصطکاک و درد متعاقب آن، فرد را دچار مشکل کنند. پزشک ممکن است مصرف استامینوفن (Tylenol) را برای درد پیشنهاد کند. سایر گزینه های درمانی بر کاهش التهاب متمرکز هستند مانند دهانشویه های استروئیدی یا کرم های موضعی استروئیدی.
یک بی حس کننده موضعی می تواند پوست را بی حس کرده و درد ناشی از زخم آفتی را کاهش دهد. دهانشویه ضد میکروبی می تواند باکتری ها و سایر میکروب های دهان را از بین ببرد. این امر خطر عفونت زخم را کاهش می دهد.
مراقبت از زخم های لب و دهان
زخم های دهان و لب می توانند ناراحت کننده و دردناک باشند، بنابراین مراقبت از آنها برای جلوگیری از درد و آسیب بیشتر ضروری است.
برای افراد مبتلا به تبخال موارد زیر توصیه می شود:
- خوردن غذاهای نرم و خنک
- حفظ بهداشت، با شستن کامل دستان خود پس از استفاده از کرم
- هنگام قرار گرفتن در معرض آفتاب، از ضد آفتاب (۱۵ SPF یا بالاتر) روی لب استفاده کنید
- مصرف پاراستامول یا ایبوپروفن برای تسکین درد و تورم – به کودکان زیر ۱۶ سال آسپرین ندهید
هر کسی که به زخم تبخال دست بزند، باید بلافاصله دستان خود را بشوید. در غیر این صورت، ممکن است ویروس را به قسمت دیگری از بدن خود یا شخص دیگری منتقل کند.
برای افراد دارای زخم دهان موارد زیر توصیه می شود:
- رعایت بهداشت دهان و دندان، مانند استفاده منظم از دهان شویه و نخ دندان که به کاهش خطر عفونت کمک می کند
- از تحریک زخم با لمس نکردن آن یا مسواک زدن زیاد دندان ها جلوگیری کنید
- کاهش اصطکاک از طریق خوردن غذاهایی که نیازی به جویدن زیاد ندارند
- از مصرف غذاهای پرادویه، شور و اسیدی که باعث تحریک زخم می شوند، خودداری کنید
آیا زخم های لب و دهان مسری هستند؟
تبخال بسیار مسری است. فرد می تواند ویروس را از طریق تماس دهان به دهان یا دهان به دستگاه تناسلی به فرد دیگری منتقل کند. هرکسی که دچار تبخال باشد باید مراقب باشد تا در هنگام فعال بودن علائم از این نوع تماس ها جلوگیری کند.
با این حال، آفت ها مسری نیستند زیرا به دلیل عفونت ایجاد نمی شوند، بهمین دلیل انتقال آفت به شخص دیگر امکان پذیر نیست.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد
تبخال یا زخم های لب معمولاً طی ۲ هفته برطرف می شوند، اما اگر فرد دچار تبخال مکرر شود یا زخمها بهبود نیابند، باید با پزشک صحبت کند.
افراد مبتلا به اگزما یا سیستم ایمنی ضعیف باید مراقبت باشند زیرا تبخال می تواند در این افراد به مناطق وسیع تری از پوست سرایت کند. بسیاری از زخم های دهان بدون درمان خود به خود برطرف می شوند. در این موارد باید با پزشک تماس بگیرید:
- اگر بیش از سه زخم در یک ماه رخ دهد
- زخم ها هفته ها باقی مانده و بهبود نیابند
- درد ناشی از زخم شدید باشد یا بدتر شود
خلاصه
اگر شخصی دچار تبخال شود، زخم ممکن است روی لب او ایجاد شود و با علائم دیگری از جمله تب نیز همراه باشد. زخم های آفتی، زخم های ریز و دردناکی در دهان و لثه هستند که اندازه و شکل آنها متفاوت است.
زخم های دهان و تبخال معمولاً بدون درمان برطرف می شوند، با این حال، چندین کرم، پماد و دهان شویه در بازار وجود دارد که می توانند به کاهش علائم کمک کنند.
منبع:
https://www.medicalnewstoday.com/articles/lip-ulcer#are-they-contagious