پریوایمپلنت لیزر دکتر فرحناز فرخی نیا
لکه های سیاه داخل گونه می توانند دلایل مختلفی داشته باشند، مانند تاول یا هایپرپیگمنتیشن و در موارد نادر، ممکن است علامتی از موارد جدی تری مانند سرطان دهان باشند.
بسیاری از شرایط بی ضرر می توانند باعث ایجاد لکه های سیاه در داخل گونه ها شوند، در این موارد غالباً علائم دیگری وجود نخواهد داشت و لکه ی مورد نظر بدون درمان بهبود می یابد.
اما به ندرت، لکه های سیاه داخل گونه ممکن است، علامتی از ملانوم دهان که یک نوع نادر سرطان است، باشد.
انجمن سرطان آمریكا تخمین می زند كه بیش از ۵۴۰۰۰ نفر در سال ۲۰۲۱ به سرطان دهان یا گلو مبتلا می شوند. ملانوم معمولاً ۰٫۵٪ از کل سرطان های دهان را تشکیل می دهد.
در این مقاله برخی از دلایل احتمالی ایجاد لکه های سیاه درون گونه بررسی می شود. همچنین برخی از گزینه های درمانی و اینکه چه زمانی فرد باید با پزشک خود تماس بگیرد، بررسی خواهد شد.
تاولهای خون
تاول ها به صورت حباب هایی برآمده بر روی پوست ظاهر می شوند که داخل آن توسط مایعی پر شده است. آنها می توانند در هر نقطه از بدن، از جمله در دهان، ایجاد شوند.
تاول های خون حاوی خون هستند و به رنگ قرمز تیره یا بنفش دیده می شوند. ممکن است به دلیل گزش ناگهانی گونه یا در نتیجه واکنش آلرژیک در دهان ایجاد شوند.
درمان
تاول های خون معمولاً مضر نیستند و اغلب بدون درمان بهبود می یابند. با این حال، گاهی اوقات ممکن است باعث درد یا ناراحتی شوند. در این موارد، فرد می تواند از داروهای مسکن بدون نسخه (OTC) استفاده کند.
تاتوی آمالگام
تاتوی آمالگام، هنگامی ایجاد می شود که مواد پر کننده ی فلزی نشت کرده باشند، که باعث می شود که در دهان علائم تیره ای ظاهر شود.
این علائم می توانند هنگامی که دندانپزشک ماده ی پر کننده را قرار داده یا از مکان خود خارج کرده است، ظاهر شوند زیرا گاهی قطعات ریز فلز بین دندانها گیر افتاده اند. آنها معمولاً روی لثه یا گونه، نزدیک پر کردگی آمالگام ظاهر می شوند. با این حال، آنها می توانند در هر نقطه از دهان ظاهر شوند.
درمان
تاتوی آمالگام هیچ علائمی ایجاد نمی کند یا به هیچ نوع درمانی نیاز ندارد.
سیگار کشیدن
سیگار کشیدن می تواند باعث ملانوز سیگاری(smoker’s melanosis) شود. این شرایطی است که در آن رنگدانه های قهوه ای یا سیاه در داخل دهان و گلو ایجاد می شوند.
درمان
این شرایط مضر نیست و نیازی به درمان ندارد.
با این حال، دود تنباکو که باعث ایجاد این لکه ها می شود برای مناطق مختلف بدن مضر است. به عنوان مثال، سیگار کشیدن می تواند باعث بیماری لثه، از دست دادن دندان و سرطان دهان و همچنین چندین بیماری دیگر شود.
ملانوم دهان
ملانوم یک سرطان از سلولهای رنگدانه ساز یا ملانوسیت است که به طور معمول روی پوست تأثیر می گذارد. با این حال، این سرطان ها می توانند در غشاهای مخاطی، مانند دهان نیز ایجاد شوند.
ملانومای دهان معمولاً به صورت ناحیه ای برجسته ظاهر می شود که ظاهری سیاه، قهوه ای یا آبی تیره دارد. این علائم می توانند نامتقارن با حاشیه ی نامنظم باشند.
در صورت وجود التهاب، ممکن است تورم نیز وجود داشته باشد.
در یکی از مقاله ها در سال ۲۰۲۰ ، اشاره شده است که ملانوم دهانی به قرار گرفتن در معرض آفتاب ارتباطی ندارد. متخصصان بهداشت در مورد عوامل خطرساز ملانوم دهان مطمئن نیستند، اما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تحریک دندان
- سیگار کشیدن
- مصرف الکل
درمان
گزینه اصلی درمان ملانوم دهان، جراحی است. یک متخصص مراقبت های بهداشتی نیز ممکن است پرتودرمانی را توصیه کند.
بیماری آدیسون
بیماری آدیسون یک اختلال غدد درون ریز است که زمانی اتفاق می افتد که غدد فوق کلیوی، که در بالای کلیه ها قرار دارند، به اندازه کافی هورمون خاصی را تولید نکنند. این هورمونها شامل کورتیزول و آلدوسترون هستند.
انستیتوی ملی دیابت و بیماری های گوارشی و کلیوی خاطرنشان می کند که بیماری آدیسون می تواند باعث ایجاد مناطق تیره روی پوست و داخل دهان شود.
علائم دیگر می تواند شامل موارد زیر باشد:
- خستگی مزمن
- ضعف عضلانی
- درد شکم
- کاهش وزن
- کاهش اشتها
درمان
درمان بیماری آدیسون شامل داروهای جایگزین هورمون است. افراد می توانند از کورتیکواستروئیدها مانند هیدروکورتیزون برای جایگزینی کمبود کورتیزول استفاده کنند. آنها دو یا سه بار در روز از یک قرص خوراکی استفاده می کنند. برای جایگزینی آلدوسترون، فرد می تواند با مصرف فلودروکورتیزون به تعادل میزان مایعات و سدیم در بدن کمک کند.
سندرم پوتز-جگرز
سندرم پوتز-جگرز(Peutz-Jeghers syndrome)، یک بیماری ژنتیکی نادر است که باعث می شود لکه های تیره ای در اطراف صورت و داخل دهان ظاهر شود. همچنین ممکن است باعث رشد بافتهای قارچی شکل موسوم به “پولیپ” در کل دستگاه گوارش شود.
سندرم Peutz-Jeghers ،همچنین می تواند علائم دیگری را ایجاد کند، از جمله:
- حالت تهوع
- استفراغ
- دل درد
- خونریزی از رکتوم
- مشکلات گوارشی
درمان
در حال حاضر هیچ درمانی برای سندرم پوتز-جگرز وجود ندارد. با این حال، درمان ها ممکن است از بین بردن هر گونه پولیپ باشد که باعث مشکلات گوارشی می شود.
تشخیص
پزشک یا دندانپزشک با معاینه ای فیزیکی لکه های سیاه سعی می کنند که علت بروز چنین لکه هایی را تعیین کنند. همچنین، آنها احتمالاً از فرد سوال می کنند که آیا این لکه ها دردناک هستند یا علائم دیگری نیز در بیمار وجود دارد.
پزشک همچنین ممکن است سابقه پزشکی فرد را از نظر علائم بیماری های ژنتیکی، مانند سندرم Peutz-Jeghers ، که می تواند دلیل آن باشد، بررسی کند. آنها همچنین ممکن است سوابق دندانپزشکی فرد را برای وجود مواد پر کننده فلزی بررسی کنند.
بسته به ارزیابی آنها، پزشک همچنین ممکن است آزمایشات اضافی را برای تشخیص قطعی انجام دهد. به عنوان مثال، ممکن است برای تجزیه و تحلیل بیشتر به آزمایش خون یا نمونه ی پوست، نیاز داشته باشند.
چه موقع باید به دندانپزشک یا پزشک مراجعه کرد
بسیاری از دلایل ایجاد لکه های سیاه درون گونه مانند خال کوبی آمالگام بی ضرر هستند. اگرچه برای برخی از دلایل ایجاد لکه سیاه در گونه، هیچ درمانی لازم نیست، اما فرد باید در مورد هرگونه زخم یا لکه ای که بیش از ۳ هفته طول بکشد با دندانپزشک یا پزشک خود تماس بگیرد.
در صورت ایجاد زخم یا جراحتی در مناطق سیاه، باید هرچه سریعتر به دندانپزشک یا پزشک مراجعه کنید زیرا این علائم می توانند از علائم سرطان دهان باشند. تشخیص به موقع سرطان دهان برای موفقیت درمان بسیار مهم است.
خلاصه
دلایل زیادی برای ایجاد لکه های سیاه درون گونه وجود دارد. برای بیشتر افراد، این لکه ها علائمی اضافی ایجاد نمی کنند و نیازی به درمان ندارند.
برخی از افراد ممکن است برای دلایلی که باعث درد می شوند مانند تاول های خون به درمان های OTC نیاز داشته باشند. سایر دلایل مانند سرطان دهان نیاز به درمان پزشکی دارند.
اگرچه ممکن است لکه های سیاه داخل دهان بی ضرر باشند، اما لازم است در مورد موارد مزمن و طولانی مدت با پزشک تماس بگیرید. آنها می توانند در تعیین بی ضرر بودن لکه یا نیاز به مراقبت بیشتر به شما کمک کنند.
منبع:
https://www.medicalnewstoday.com/articles/black-spot-inside-cheek