Breaking News

چرا متخصصان دندانپزشکی باید از علائم و نشانه های بیماری لایم آگاه باشند؟

19 فوریه 2021 – در پایان ماه اوت سال 2019 ، یک بیمار قرار ملاقاتی فوری با دندانپزشک خود رزرو کرد. یک دندان درد شدید شب قبل او را بیدار و بی قرار کرده بود. علائم وی همچنین شامل درد شدید در فک، شقیقه و گردن بود که با گزگز در لب پایین سمت چپ و سمت چپ زبان همراه بود. وی همچنین احساس تعریق و لرز را در طول شب تجربه کرده بود و احساس عجیبی در شانه و بازوی چپ خود داشت.

علی رغم معاینات دقیق، نه دندانپزشک وی و نه متخصص اندودنتیکس که به وی ارجاع شده بود نتوانستند هیچگونه مشکل و ناهنجاری مربوط به دندان را در این بیمار پیدا کنند. پزشکان اورژانس بیمارستان هالیفاکس نیز حمله قلبی و سکته مغزی را در این بیمار منتفی دانستند. یک روز بعد، با ظهور یک برجستگی ملتهب با ظاهری شبیه به چشم گاو بر روی ران این بیمار، پزشک خانواده ی او توانست بیماری لایم را برای او تشخیص دهد.

این مورد موضوع مقاله ی دکتر Isabel Mello ، استادیار دانشکده دندانپزشکی، با همکاری دکتر جان پیترز متخصص اندو در هالیفاکس، و پرفسور کریس لی استادیار دانشکده دندانپزشکی بود که در ژورنال اندودنتیکس در ژوئن 2020 با عنوان ” درد دندانی مشابه با نوروپاتی در یک بیمار که بیماری لایم برای او تشخیص داده شد”، منتشر گردید.

بیماری لایم نوعی عفونت اسپیروکتی چندسیستمی است. حداقل سه گونه از جنس بورلیا مانند بورلیا بورگدورفری عامل این بیماری هستند. این عوامل بوسیله نیش خانواده ی کنه های پا سیاه[1] آلوده منتشر می‌شوند. آهو و موش در چرخه این بیماری، با اهمیت هستند. مهمترین علائم بیماری تب، سردرد، خستگی، افسردگی و خارش پوستی است. شروع بیماری با علائم پوستی به نام اریتما کرونیکوم میگرانس است که به نام «چشم گاو» هم شناخته می‌شود. بیمار تب، سردرد، سفتی گردن، میالژی، آرترالژی و اریتم مزمن مهاجر دارد. بعدها بیمار ممکن است تظاهرات مفصلی و عصبی نیز داشته باشد. بیماری دارای سه مرحله است:

  • مرحله یک شامل علائم شبه سرماخوردگی و پوستی است.
  • مرحله دو شامل علائم عصبی مثل بلزپالسی و علائم قلبی مثل بلوک گره دهلیزی-بطنی (AV  node) است.
  • مرحله سه شامل تظاهرات مفصلی مثل مونوآرتریت مزمن و پلی آرتریت مهاجر است.

دکتر Mello، در توضیح علاقه خود به این پرونده گفت: برای من شوکه کننده بود وقتی فهمیدم که یکی از دوستان من، به بیماری لایم مبتلا شده است. این یک بیماری جدی است که می تواند با علائم مختلفی مانند درد اوروفاسیال، تب و درد قفسه سینه ظاهر شود. اگر هیچ جای واضحی از گزش کنه وجود نداشته باشد، بیماری لایم می تواند تشخیص داده نشود و سبب دردسرهای زیادی برای بیمار شود.

نوا اسکوشیا[2] – منطقه ی پر خطر برای بیماری لایم

بر اساس نشریه ی دولتی منطقه ی نوا اسکوشیا ، “راهنمایی برای ارائه دهندگان مراقبت های اولیه و فوریت های پزشکی در مدیریت بیماری لایم در نوا اسکوشیا” ، کل استان نوا اسکوشیا “منطقه ای در معرض خطر” برای بیماری لایم محسوب می شود. این بیمار قبل از تشخیص در دو منطقه پر خطر در نوا اسکوشیا اردو زده بود، اما این سوال که آیا شما در مناطق دارای خطر برای بیماری لایم اقامت داشته اید، از نوع سوالاتی نیست که به طور معمول دندانپزشک از بیمار خود در هنگام معاینات دندانپزشکی می پرسد.

اگرچه فصل کنه رسماً در ماه آوریل آغاز می شود، اما کنه ها در تمام سال فعال هستند. در حقیقت، اگر درجه حرارت بالاتر از 4 درجه سانتیگراد باشد، کنه ها حرکت می کنند. برای پیشگیری از مرحله ی سوم بیماری و بروز بیماری های جدی تر مانند آرتروز، مشكلات سیستم عصبی و كاردیت كه بر سیستم الكتریكی قلب تاثیر می گذارد، تشخیص و درمان به موقع بیماری لایم مهم است.

دکتر Mello، گفت: درد در ناحیه دهان و صورت یک علامت نادر از بیماری لایم نیست. البته یکی از تشخیص های افتراقی متخصص اندو، نورالژی عصب سه قلو[3] بود که یکی از تظاهرات بیماری لایم است، اما تشخیص قطعی بیماری بدون وجود محل گزش قابل مشاهده یا بثورات جلدی دشوار است.

فردی با بیماری لایم، ممکن است درد مفصل گیجگاهی فکی، سردرد و نورالژی را تجربه کند. به طور خاص، علائم نوروپاتی در ناحیه دهان و صورت، مانند بی حسی، گزگز یا سوزن سوزن شدن ، و درد تیز، ضعف ، درد ضربان دار یا سوزشی، ممکن است مشابه با درد دندان باشد و می تواند بیماران را وادار کند که برای تشخیص مشکل خود به دندانپزشکان مراجعه کنند.

نیاز به آگاهی از علایم بیماری لایم

دکتر Mello، گفت: همه ی ارائه دهندگان خدمات بهداشتی – از جمله دندانپزشکان- باید از عوامل خطر بیماری لایم و علائم و نشانه های آن آگاهی داشته باشد و بیماری لایم را به عنوان تشخیص افتراقی برای درد غیرمعمول در ناحیه دهان و صورت در نظر بگیرند. این امر به ویژه هنگامی مهم است که هیچ نشانه ی پوستی از گزش کنه وجود نداشته باشد.

دکتر Mello، پیشنهاد کرد که متخصصان بهداشتی، در مشاهده ی چنین علایمی در بیماران خود، سوالهای عمیق تری را -از جمله در مورد تغییرات اخیر در سلامت کلی بیمار و سفر به مناطق پر خطر-، در نظر بگیرند. وی همچنین توصیه کرد که آنها با ارجاع بیماران و همکاری با سایر متخصصان بهداشتی تلاش کنند که هر چه سریعتر به مشکل بیمارشان رسیدگی کنند.

دکترMello، گفت: تاخیر در تشخیص هم برای بیمار و هم برای ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی ناامیدکننده و نگران کننده است. این بیماری همچنین می تواند کشنده باشد. متخصصان دندانپزشکی نقش مهمی در کمک به تشخیص زود هنگام بیماری لایم دارند.

منبع:

https://medicalxpress.com/news/2021-02-dental-professionals-symptoms-lyme-disease.html


[1] blacklegged ticks

[2] از استان‌های کشور کانادا و واقع در ساحل جنوب‌خاوری این کشور است

[3] trigeminal neuralgia