Breaking News

همه چیز در مورد دندان عقل

در دهان یک انسان بالغ ۳۲ دندان وجود دارد، چهار عدد از آنها که در آخر قوسهای دندانی رویش می‌یابند، دندانهای مولر یا آسیاب سوم هستند، سن تقریبی شروع تشکیل دندان های آسیاب سوم در استخوان فک بین 9 تا۱۰ سالگی بوده و تاج آن در ۱۴ سالگی کامل می شود، این دندانها در سالهای آخر دوره نوجوانی در داخل استخوان شروع به رویش نموده و بعد از ۱۶ سالگی در دهان ظاهر می‌شوند. از آنجائیکه زمان رویش دندانهای مولر سوم در داخل حفره دهان مصادف با بلوغ فکری فرد است، به آن دندان عقل گفته می شود. در طی رشد و تکامل فکین معمولاً جا برای رویش این دندانها فراهم می‌شود. دندان عقل اگر درست و بجا رویش یابد، مثل بقیه دندانها در سیستم جونده مفید و مؤثر بوده و علیرغم تصور غلط عامیانه در این موارد نباید کشیده شوند. بررسی سلامت این دندان و قرار گرفتن آن در محل صحیح، بخشی از معاینات روتین دندانپزشکی است. وضعیت این دندان در هر بیمار منحصر به فرد است، اما به طور کلی، هنگامی که شواهدی از تغییرات زیر در دهان مشاهده شود، ممکن است نیاز به خارج نمودن این دندان وجود داشته باشد، این علایم عبارتند از:

  • دردwisedom1
  • عفونت
  • کیست
  • تومورها
  • آسیب به دندان های مجاور
  • بیماری لثه
  • پوسیدگی دندان (اگر ترمیم آن ممکن یا مطلوب نباشد)

همچنین دندانپزشک و یا متخصص شما ممکن است برای جلوگیری از مشکلات دیگر و یا به دلایل اقدامات درمانی مانند درمان ارتودنسی، ترمیمی و یا پریودنتال، کشیدن این دندان را توصیه کند.

علاوه بر این، وضعیت دهان در طول زمان تغییر می کند و چنانچه دندان عقل برداشته نشود، باید در طول زمان تحت نظارت باشد، چرا که هنوز هم پتانسیل ایجاد مشکلاتی را در آینده دارد. بسیاری از شرایط پزشکی دیگر از جمله سن افراد، آنها را در معرض خطر بیشتری برای مشکلات سلامت و از جمله مشکلات بالقوه ی مرتبط با دندان عقل قرار می دهد.

اگر فک متناسب با رویش دندان رشد کافی نیابد و یا به عبارت دیگر با رشد فک جا برای رویش این دندانها فراهم نگردد و یا جهت و مسیر رویش آنها غیرعادی باشد، قادر به رویش نبوده و در استخوان بصورت نهفته باقی می‌مانند. دندانپزشکان با معاینه دهان و با کمک رادیوگرافی، وجود دندانهای عقل نهفته را تشخیص می‌دهند. دندانهای نهفته مشکلات عدیده‌ای را می‌توانند برای فرد ایجاد نمایند:

  • عفونت لثه : لثه ی پوشاننده دندان نهفته‌ که بخشی از آن به محیط دهان باز شده است، بطور مکرر دچار عفونت و التهاب شده و دردناک می‌شود.
  • آبسه و سلولیت: اگر عفونت لثه درمان نشود، به استخوان رسیده و باعث تخریب دندان و استخوان می‌گردد. اگر عفونت از استخوان بگذرد و به بافتهای نرم مانند گونه ، گردن ، حلق و زیرزبان سرایت کند، ایجاد آبسه و یا تورم منتشردر بافت نرم می نماید که سلولیت نامیده می‌شود این وضعیت با درد، تب ، تورم ، قرمزی و مشکل در بازکردن دهان همراه خواهد بود.
  • صدمه به دندان مجاور : دندان نهفته با فشار بر ریشه ی دندان مجاور ممکن است باعث تحلیل ریشه ی آن شود،همچنین می تواند موجب پوسیدگی دندانهای مجاور گردد.
  • ایجاد کیست: کیسه ای که تاج دندان رویش نیافته را در استخوان فک در برمی گیرد بعد از رویش دندان به داخل حفره دهان از بین می‌رود. اگر دندان رویش نیابد این کیسه ممکن است بزرگ شده و تبدیل به کیست گردد. کیست‌ها تدریجاً بزرگ شده و سبب تخریب و تضعیف استخوان و مشکلات بعدی می‌گردند. درمان کیست گاهی با برداشتن قسمتی از استخوان فک همراه خواهد بود
  • درد : یک دندان عقل نهفته می‌تواند ایجاد دردهایی با علت نامشخص و منتشر در نواحی سر و گردن نماید.
  • بی نظمی ، حرکت و چرخش دندان‌های مجاور
  • عدم امکان پرکردن دندانهای مجاور
  • مزاحمت دندان نهفته برای روکشها یا بریج یا حتی دست دندان
  • شکستگی فک پایین در ناحیه دندان نهفته در اثر ضربه به فک پایین، به دلیل کمبود استقامت استخوان.
  • بیماری‌های مفصل گیجگاهی–‌فکی و صداهای ناشی از آن

زمان خارج نمودن دندان عقل نهفته

این دندانها تا جایی که قادر به رویش باشند، بطرف سطح حرکت می‌کنند و معمولاً در سطح پشتی دندانهای آسیاب بزرگ دوم گیر می‌افتند و جلوتر نمی‌روند. این حالت معمولاً در سنین ۱۶ تا ۱۷ سالگی اتفاق می افتد که بهترین زمان برای درآوردن آنها است. در این سن به دلیل وجود کیسه ی رویشی بزرگی که تاج دندان را در برگرفته و همچنین به این علت که ریشه دندان هنوز رشد نکرده و کوتاه می‌باشد، کشیدن آنها آسان تر است، ضمن اینکه از بروز عوارض فوق الذکر و عوارض حین جراحی نیز پیشگیری می‌شود.

در برخی موارد، خارج نمودن بعضی از دندانهای عقل که ریشه‌های آنها کامل شده و در مجاورت کانال عصبی قرار دارند باعث بی‌حسی کوتاه مدت و گاهی طولانی مدت می شود. گاهی بر اثر تشکیل و طویل شدن ریشه ی دندان عقل در فک بالا، ممکن است ریشه به حفره ی سینوس خیلی نزدیک شده و در حین کشیدن دندان، حفره ی سینوس بازشده و یا عفونی ‌گردد.

موکول نمودن خارج کردن دندانهای عقل به سنین سالمندی ممکن است مشکلات ذیل را به همراه داشته باشد:

  • با افزایش سن ریشه‌ها قطورتر شده و ممکن است کشیدن دندان را سخت تر کند.
  • التیام ضعیف تر بعد از کشیدن دندان به دلیل عدم انعطاف کافی استخوان فک و روند کند ‌ترمیم استخوان و مخاط
  • پوسیدگی دندانهای مجاور
  • احتمال فک جوش شدن دندان
  • احتمال شکسته شدن استخوان در افراد پیر در حین جراحی و درآوردن دندان
  • کاهش تحمل بیمار به دلیل شرایط سنی و درمانهای پزشکی از قبیل مصرف داروهای قلبی ، ریوی و غیرو.

توج داشته باشید که میانگین سنی رویش دندان‌های عقل سن 20 سالگی می‌باشد و رویش آنها باید تا سن 25 سالگی پایان یافته باشد، فراموش نکنید که احتمال رویش دندانهای عقل پس از 20 سالگی بسیار کم است، پس چنانچه تا این سن دندانهای عقلتان رویش نیافته است، باید به فکر جراحی آنها باشید.

در سنین بالای 40 سال، اگر دندان به طور کامل در داخل استخوان نهفته مانده و از لحاظ رادیو گرافیکی و کلینیکی عارضه ای برای فرد درپی نداشته باشد، نیازی به جراحی نیست و فرد تنها باید سالی یک بار برای معاینه به دندانپزشک مراجعه کند.

ممکن است دندان عقل در برخی افراد هیچ گاه تشکیل نشود، ولی فرد برای اطمینان از وجود یا عدم وجود آن باید به دندانپزشک مراجعه کند.

معاینات منظم دندانپزشکی برای بررسی سلامت این دندان و کمک به جلوگیری و کنترل بیماریهای دندان و دستیابی به بهداشت دهان و دندان مطلوب از اهمیت زیادی برخوردار است. برای پیشگیری از نهفتگی دندان و تشخیص به موقع این اختلال، باید به صورت منظم و از دوران کودکی تحت نظر دندانپزشک بود و در صورت لزوم این دندان را به موقع خارج کرد.

منابع:

http://www.mouthhealthy.org/en/az-topics/w/wisdom-teeth

http://www.beytoote.com/health/prevention/be-careful-wisdomtooth-symptoms.html

http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=244844