پریوایمپلنت لیزر دکتر فرحناز فرخی نیا
۶ فوریه ۲۰۲۳- بیش از پنج دهه از زمانی که تحقیقات و مطالعات تأیید کرده اند که سیگار کشیدن می تواند منجر به سرطان ریه شود، می گذرد. اخیرا مطالعه ای در مورد سیگار کشیدن زیاد بر بی اثر شدن درمان پریودنتال منتشر گردید. با پیشرفت علم پزشکی، بسیاری از بیماری ها به عنوان بیماری های ناشی از سیگار کشیدن و قرار گرفتن غیر ارادی در معرض دود سیگار طبقه بندی شده اند. اما همچنان تولید و مصرف جهانی سیگار در این مدت بی وقفه در حال افزایش بوده است. در حال حاضر، حدود ۱٫۲ میلیارد سیگاری در سراسر جهان وجود دارد و نیمی از این افراد به دلیل بیماری های ناشی از سیگار کشیدن جان خود را از دست می دهند. یک برنامه ی جامع ایده آل برای شکست این تهدید باید شامل استراتژی های نوآورانه ی ترک اعتیاد به دخانیات باشد. مرور زیر با هدف بحث در مورد این استراتژی ها و راهنمایی دندانپزشکانی است که با افراد سیگاری در کار روزانه خود سروکار دارند(۱).
نقش دندانپزشک
مداخله ی دندانپزشک می تواند شانس بیماران را برای ترک سیگار افزایش دهد. هدف شناسایی افراد سیگاری و ارائه ی پشتیبانی مبتنی بر شواهد برای ترک سیگار است(۲).
رویکرد پنج A
به خوبی ثابت شده است که ارزیابی رفتار سیگار کشیدن بیمار می تواند در موفقیت درمانهای دندانپزشکی مفید باشد. دندانپزشکان می توانند وضعیت سیگار کشیدن بیمار را در پرونده ی پزشکی بیمار در فهرست علایم حیاتی ثبت کنند و سپس از رویکرد پنج A استفاده کنند(۳).
رویکرد ۵A به شرح زیر است:
- در مورد مصرف تنباکو بپرسید(Ask about tobacco use)
- توصیه به ترک(Advise quitting)
- آمادگی برای ترک سیگار را ارزیابی کنید(Assess readiness to quit)
- به افراد سیگاری که آماده ی ترک هستند، کمک کنید(Assist smokers ready to quit)
- پیگیری را ترتیب دهید(Arrange follow-up)
استراتژیهای موجود برای مقابله با این تهدید
ترکیبی از رفتار درمانی و دارو درمانی:
این روش به عنوان موثرترین رویکرد معرفی شده است. توصیه می شود بیمارانی که می خواهند سیگار را ترک کنند با ترکیبی از درمان های رفتاری و دارویی مدیریت شوند. (۴)
بر اساس متاآنالیز کارآزمایی‌های بالینی، ترکیب مشاوره رفتاری و دارودرمانی اثربخشی کمک به ترک سیگار را افزایش می‌دهد(۵ و ۶).
رفتار درمانی باید در رژیم بیمار گنجانده شود. آنها می توانند در یک کلینیک تخصصی یا برنامه ترک سیگار ثبت نام کنند. مشاوره حضوری توسط پزشکان نیز موثر بوده است. (۲)
فارماکوتراپی:
درمان جایگزین نیکوتین(NRT)
درمان های NRT طولانی الاثر و کوتاه اثر وجود دارند، وارنیکلین و بوپروپیون، دارودرمانی های خط اول برای افراد سیگاری هستند. (۲)
اگرچه تقریباً تمام سمیت سیگار به سایر اجزای موجود در سیگار بجز نیکوتین نسبت داده می شود، اثرات دارویی نیکوتین منجر به اعتیاد به تنباکو می شود. از این رو درمان جایگزین نیکوتین (NRT) رکن اصلی استراتژی ترک اعتیاد به دخانیات است. دلیل استفاده از آن این است که اکثر مصرف کنندگان دخانیات مایل به ترک سیگار هستند زیرا می دانند سیگار برای سلامتی آنها مضر است، اما آن را چالش برانگیز می دانند زیرا نیکوتین بسیار اعتیاد آور است. (۷)
از این رو، داروهای NRT به وجود آمدند و به طور موقت جایگزین بسیاری از نیکوتین تنباکو شدند تا انگیزه مصرف تنباکو کاهش یابد و علائم ترک نیکوتین کاهش یابد. در نتیجه، NRT تغییر از سیگار کشیدن به پرهیز را آسان تر می کند. منابع مختلفی برای داروهای جایگزین نیکوتین (آدامس، چسب ترانس درمال، اسپری بینی، استنشاقی، و قرص/پاستیل زیرزبانی) در برنامه های ترک دخانیات گنجانده شده است. (۷)
چسب ترانس درمال یک شکل آهسته رهش و با رهش پایدار از تحویل نیکوتین است. سایر محصولات مانند آدامس، اسپری بینی، استنشاق خوراکی و قرص از اشکال دوز حاد نیکوتین هستند. آنها با آزادسازی فوری نیکوتین، تسکین ولع عمومی و تسکین ولع اولیه را سبب می شوند. (۷)
پچ ترانس درمال:
مزیت مهم چسب های نیکوتین نسبت به فرمولاسیون تحویل حاد NRT این است که با کمک آن به راحتی می توان به انطباق دست یافت. به جای استفاده ی فعال از یک محصول در طول روز، بیمار به سادگی یک پچ را در صبح روی پوست خود متصل می کند. آنها در دوزهای مختلفی موجود هستند و بین ۵ میلی گرم تا ۲۲ میلی گرم نیکوتین را طی ۲۴ ساعت تحویل می دهند که در نتیجه سطوح پلاسمایی نیکوتین حاصل از آن مشابه با سطوحی است که در افراد سیگاری شدید مشاهده می شود. (۷)
دوز و دستورالعمل استفاده از چسب نیکوتین
هنگامی که چسب نیکوتین برای اولین بار استفاده می شود، دوز اولیه بر اساس وزن بیمار و تعداد سیگارهای مصرف شده در روز محاسبه می شود : (۸)
- بیش از ۱۰ نخ سیگار در روز: پچ ۲۱ میلی گرم در روز را استفاده کنید
- · 10 نخ سیگار یا بیشتر در روز: پچ ۱۴ میلی گرم در روز را استفاده کنید
آدامس های نیکوتینی: نیکوتین موجود در آدامس نیکوتینی به تدریج و در طول حدود ۳۰ دقیقه بر حسب نیاز آزاد می شود. آنها در دوزهای مختلف از ۲ میلی گرم تا ۴ میلی گرم موجود هستند. (۷)
پاستیل نیکوتین: این پاستیل ها در دوزهای ۲ و ۴ میلی گرمی موجود هستند. برای افرادی که نیاز به دوزهای متناوب و قابل کنترل نیکوتین دارند، اما با مصرف آدامس راحت نیستند، پاستیل جایگزینی برای آدامس ارائه می دهد. (۷)
ترکیبی از پچ به همراه انواع روشهای تحویل حاد
ترکیب دارویی که امکان تحویل نیکوتین غیرفعال را فراهم می کند (مانند پچ ترانس درمال) با روشی که امکان تحویل آزاد نیکوتین را فراهم می کند، یکی از روش های افزایش اثربخشی NRT ها مانند آدامس، اسپری بینی، استنشاقی، است. اساس منطقی برای ترکیب داروهای NRT این است که افراد سیگاری ممکن است برای دستیابی به غلظت ثابت نیکوتین برای کاهش هوس و علائم ترک به یک سیستم تحویل آهسته نیاز داشته باشند. علاوه بر این به یک درمان سریع‌تر نیاز دارند که می‌تواند در صورت نیاز برای از بین بردن فوری هوس‌ها و علائم ترک استفاده شود. (۷)
در مقایسه با استفاده از چسب نیکوتین به تنهایی، استفاده از آن همراه با NRT خوراکی میزان ترک سیگار را ۳۴ تا ۵۴ درصد افزایش داده است. (۷)
اثربخشی NRT:
مطالعات نشان می دهد که NRT برای ترک سیگار موثر است. تعداد کمی از آزمایشات به طور مستقیم یک محصول را با محصول دیگر مقایسه کرده اند. با این حال، در کارآزمایی‌های تصادفی، همه محصولات NRT بطور منفرد نسبت به دارونما برتر بودند و نرخ ترک را تا دو برابر افزایش دادند(۹).
انطباق بیمار با NRT
بسیاری از کاربران NRT ممکن است داروهای خود را پیش از موعد قطع کنند. انطباق ضعیف اغلب با اطلاعات نادرست در مورد NRT ایجاد می شود (۱۰). اشاره شده است که یکی از شایع ترین علل انطباق کم NRT این است که پس از چند مدت استفاده به خوبی جواب می دهد. بیماران ممکن است به این باور برسند که وقتی ولع مصرف و علایم ترک به خوبی با دارو کنترل شده است، دیگر نیازی به ادامه ی درمان ندارند (۷). با دادن اطلاعات علمی به دندانپزشکان در مورد بیمارانی که NRT دریافت می کنند، می توان عدم پایبندی به درمان را به میزان قابل توجهی کاهش داد. (۷)
خلاصه:
۱٫ اعتیاد به نیکوتین عامل اصلی مانع از ترک سیگار و پرهیز طولانی مدت است.
۲٫ امروزه داروهای نیکوتینی متعددی در اشکال، دوزها و طعم های مختلف موجود است و استفاده از آنها برای همه مصرف کنندگان تنباکو توصیه شده است.
۳٫ حداکثر اثربخشی با ترکیب یک فرمول کوتاه اثر با یک فرمول طولانی اثر به دست می آید، به عنوان مثال آدامس های نیکوتین با چسب ترانس درمال.
۴٫ شواهد کنونی نشان می‌دهد که تمام اشکال تجاری موجود NRT (آدامس، چسب ترانس درمال، اسپری بینی، استنشاقی و قرص/قرص‌های زیرزبانی) شانس فرد را برای ترک موفقیت‌آمیز سیگار به میزان ۵۰ تا ۷۰ درصد افزایش می‌دهند.
۵٫ با توجه به پتانسیل NRT، دندانپزشکان باید به افراد سیگاری در مورد چگونگی کمک موفقیت آمیز این داروها و روشها به ترک سیگار آموزش دهند و بر اهمیت تبعیت از آن ها تأکید کنند.
مراجع:
۱٫ Hatsukami DK, Stead LF, Gupta PC. Tobacco addiction. Lancet. 2008 Jun 14;371(9629):2027-38. doi: 10.1016/S0140-6736(08)60871-5.
۲٫ Nancy A Rigotti. Overview of Smoking Cessation Management in adults- UpToDate 2021
۳٫ Siu AL, U.S. Preventive Services Task Force. Behavioral and pharmacotherapy interventions for tobacco smoking cessation in adults, including pregnant women: U.S. Preventive Services Task Force recommendation statement. Ann Intern Med 2015; 163:622.
۴٫ United States Public Health Service Office of the Surgeon General; National Center for Chronic Disease Prevention and Health Promotion (US) Office on Smoking and Health. Smoking Cessation: A Report of the Surgeon General [Internet]. Washington (DC): US Department of Health and Human Services; 2020. Chapter 6, Interventions for Smoking Cessation and Treatments for Nicotine Dependence. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK555596/
۵٫ Suls JM, Luger TM, Curry SJ, et al. Efficacy of smoking-cessation interventions for young adults: a meta-analysis. Am J Prev Med 2012; 42:655.
۶٫ Stead LF, Koilpillai P, Fanshawe TR, Lancaster T. Combined pharmacotherapy and behavioural interventions for smoking cessation. Cochrane Database Syst Rev 2016; 3:CD008286.
۷٫ Wadgave, U., & Nagesh, L. (2016). Nicotine Replacement Therapy: An Overview. International journal of health sciences, 10(3), 425–۴۳۵٫
۸٫ Nancy A Rigotti. Pharmacotherapy for Smoking Cessation in Adults- UpToDate. 2022
۹٫ Carpenter MJ, Jardin BF, Burris JL, et al. Clinical strategies to enhance the efficacy of nicotine replacement therapy for smoking cessation: a review of the literature. Drugs. 2013;73(5):407-426. doi:10.1007/s40265-013-0038-y
۱۰٫ Mendelsohn C. Optimising nicotine replacement therapy in clinical practice. Aust Fam Physician. 2013 May;42(5):305–۹
۱۱٫ Stead LF, Perera R, Bullen C, Mant D, Lancaster T. Nicotine replacement therapy for smoking cessation. Cochrane Database Syst Rev. 2008;1:CD000146.
منبع خبر: