قالب گیری دیجیتال: روشی تقریبا ایده آل

قالب گیری دیجیتال نشانی از پیشرفت تکنولوژی در علم دندانپزشکی است و اجازه می دهد دندانپزشکان با استفاده از لیزر و سایر دستگاه های اسکن نوری یک ماکت کامپیوتری مجازی، از بافت سخت دندانی و بافت نرم دهان بسازند. فن آوری دیجیتال اطلاعات روشن و بسیار دقیقی را برای تهیه ی این ماکت در ظرف چند دقیقه، بدون نیاز به مواد قالب گیری سنتی که برای برخی از بیماران ناخوشایند است، جمع آوری می کند. بسیاری از بیماران قالب گیری دیجیتال را نسبت به روش قالب گیری سنتی ساده تر و راحت تر می یابند زیرا از مواد قالب گیری در آن استفاده نمی شود. اطلاعات قالب سپس به یک کامپیوتر منتقل شده و برای ساخت ترمیم ها، اغلب بدون نیاز به کست های گچی، استفاده می شود.

انواع فن آوریهای قالب گیری دیجیتال
در حال حاضر دو نوع فن آوری قالب گیری دیجیتال در دسترس دندانپزشکان است. در نوع اول یک سری تصاویر بصورت عکس های دیجیتال در اختیار دندانپزشکان و لابراتوارهای دندان پزشکی قرار می گیرد و در نوع دیگر یک سری تصاویر بصورت ویدئوی دیجیتال از بافت نرم و سخت درون دهان تهیه می شود.
این تصاویر با استفاده از اسکنر های لیزری و یا اسکنرهای دیجیتال تهیه می شوند. در اسکن لیزری از نور متمرکز که ایمن و بسیار دقیق است، استفاده می شود. در این روش تمام جزئیات از دندان ها و لثه اسکن می شود در حالی که نیازی به مواد قالب گیری سنتی نیست. اسکنرهای نوری دیجیتال نیز ایمن و بسیار دقیق هستند، اما باید قبل از اسکن دندانها بوسیله ی یک اسپری ویژه ی پودری پوشش داده شوند، این کار برای اطمینان از ثبت صحیح تمام قسمت های مورد نظر صورت می گیرد.

مزایای قالب گیری دیجیتال
قالب گیری نوری دیجیتال به طور قابل توجهی سبب افزایش بهره وری، دقت و میزان تولید شده و این امکان را برای دندانپزشکان مهیا کرده است که به جای ارسال یک قالب سنتی یا کست گچی از طریق پست معمولی، این تصور مجازی را بوسیله ی ایمیل به لابراتوار ارسال کنند. همچنین، بوسیله ی قالب گیری دیجیتال می توان ترمیم مورد نظر را در یک جلسه مراجعه ی بیمار به دندانپزشکی، تکمیل کرد، در نتیجه سرعت درمان افزایش یافته و نیاز به مراجعات متعدد به مطب کاهش می یابد.
مزایای دیگر قالب گیری دیجیتال عبارتند از:

• بهبود تصویر / افزایش کیفیت قالب گیری و نشست بهتر ترمیم در محل مورد نظر
• زمان کمتر برای قالب گیری
• بدون نیاز به مواد قالب گیری ناخوشایند که باعث اذیت برخی از بیماران می گردد
• راحتی بیشتر، تجربه ی اضطراب کمتر برای بیماران و تیم دندان پزشکی
• امکان کاهش خطاهای تصور برداری و حذف اشتباهات مربوط به مواد که سبب کاهش اشتباهات ترمیم می شود.
• بیماران از فن آوری های جدید و بکار گرفتن هنر در مراقبتهای دندانی رضایت بیشتری داشته و بیشتر در روند مراحل درمان قرار می گیرند آنها می توانند تصاویر قالب دندان خود را بر روی صفحه نمایش کنار صندلی دندانپزشکی مشاهده کنند.
• اسکن دندان ها و همچنین نحوه ی تماس دو دندان مقابل(دو دندانی که در فک بالا و پایین بر روی هم قرار می گیرند) و فکین در مدت زمان کوتاهی (سه تا پنج دقیقه) تکمیل می شود.
• قالب گیری دیجیتال را می توان بصورت الکترونیکی و به طور نامحدود ذخیره نمود، که موجب صرفه جویی در فضا، ثبت کارآمدتر و کاهش پرونده های کاغذی می شود.
• دندانپزشکی سبز و سازگار با جنبه های محیط زیستی که شامل عدم نیاز به سینی پلاستیکی یکبار مصرف و مواد قالبگیری است، سبب کاهش فضای دفن زباله می شود؛ داده های دیجیتال تنها با فشردن یک دکمه حذف می شوند.

قالب گیری دیجیتال در مقابل قالب گیری سنتی
در روش قالب گیری سنتی از مواد مختلفی استفاده شده و گاهی دارای مراحل بیشتری است. از آنجایی که این روش یک فرآیند بسیار ظریف و ماهرانه است، که با دست صورت می گیرد امکان ایجاد خطاهای متعدد در آن زیاد است زیرا در مراحل متعدد خطاهای انسانی و یا نقایص مواد مانند حفره یا حباب های هوا و یا تنظیم نادرست و یا اعواج در آن بوقوع می پیوندد.

دستگاه های قالب گیری دیجیتال تا حد زیادی از سختی کار، حدس و گمانها و خطاهای قالب گیری سنتی کاسته است. همزمان سبب صرفه جویی در زمان قالب گیری و زمان انتظار برای تحویل روکش می گردد.
با استفاده از دستگاه های قالبگیری دیجیتال، ساخت روکشها در مطب دندانپزشکی امکان پذیر شده و مراحل تسریع می شود.

قالب گیری دیجیتال نیاز قرار دادن مواد قالبگیری در دهان را برای بیش از پنج دقیقه که در روش های معمول انجام می شود، برطرف نموده است. این روش اجازه می دهد تا بیمارانی که از عق زدن و یا خفگی ترس دارند، احساس راحت تر داشته باشند و برای رسیدگی به دندانهای خود اقدام کنند .

در قالبگیری فیزیکی، دندانپزشکان قالب گرفته شده را با ارزیابی بصری( معمولا با لوپ یا عینکی با درشت نمایی ۲٫۵ تا ۳٫۵ برابر) تایید کرده و به لابراتوار برای مراحل بعدی ارسال می کنند. در قالبگیری سنتی یک قالب نگاتیو( منفی) از کار تهیه می شود بهمین دلیل شناسایی اشتباهات در این قالب سخت تر خواهد بود. اگر اشتباهی در قالب تشخیص داده شود، دندانپزشک باید مجددا قالب گیری را تکرار کند و این به معنای، تکرار مجدد مراحل قبلی، ناراحتی بیشتر برای بیمار و در نتیجه مراجعه ی مجدد به مطب است، همچنین زمان زیادی هدر شده و مصرف مجدد مواد برای دندانپزشک هزینه ی بیشتری را موجب می شود.
از سوی دیگر، اسکن دیجیتال امکان مشاهده ی تصاویر مثبت و با اندازه ای بزرگتر را برای دندانپزشکان بمنظور ارزیابی دقیق تر مهیا می سازد، بدین ترتیب خطاها را می توان بلافاصله قبل از ارسال این قالب مجازی به لابراتوار اصلاح کرد.

با قالبگیری دیجیتال، هنگامی که قالب نهایی اسکن و ثبت تماسهای بین دندانی انجام گردید، یک مدل مجازی (که نشان میدهد چگونه دندان های بالا و پایین بر روی هم قرار می گیرند) بر روی مانیتور قابل مشاهده است.
این سیستم همچنین از طریق رنگ هر ناحیه ای که تراش دندان ناکافی باشد را نشان می دهد، بدین ترتیب  دندانپزشکان با ایجاد تغییر در میزان تراش دندان، بلافاصله اطمینان حاصل می کنند که ترمیم نهایی به راحتی در جای خود نشسته و عملکرد مناسبی خواهد داشت.
اگر منطقه ای در اسکن دیجیتال اولیه از دست رفته باشد، برخی از سیستم های قالب گیری دیجیتال (مانند the Lava C.O.S. ) اجازه می دهند که اپراتور اسکن را بدون قالب گیری کلی مجدد اصلاح نماید .

با استفاده از فناوری قالب گیری دیجیتال، اسکنهای اضافی را می توان بر روی مدل اصلی مجازی برای بهبود نمایش تصویری لایه گذاری کرد. تکرار اسکن برای گرفتن یک تصویر سبب تجدید نظر و بهبود مدل مجازی قبلی، بدون بروز اشتباهات جدید می گردد و تنها داده هایی که در اسکن قبلی از قلم افتاده بودند، به مدل اضافه می شود. هرچه اسکنهای بیشتری انجام شود،  مدل مجازی دقیق تری حاصل می شود، این دقیقا برعکس قالبگیری فیزیکی سنتی است.

روش قالب گیری دیجیتال
با یک سیستم قالبگیری دیجیتال، دندانپزشک یا دستیار دندانپزشک ، تصویری از یک دندان یا دندان تراش خورده را ضبط می کند. در برخی از سیستمهای قالب گیری دیجیتال قدیمی، پس از آن که منطقه ی درمان بی حس گردید و از بزاق و خون پاک شد، دندان ها به آرامی با پودر دی اکسید تیتانیوم با فرمولاسیون خاص پوشش داده می شوند تا از هر دو قوس و تماس دندانها اسکن انجام شود. در سیستمهای دیگر (مانند Cadent  iTero ، ۳shape ، فن آوریهای قالبگیری که با سیستم E4D Dentist  برای ترمیم CAD / CAM در مطب همراه هستند) یک تصویر سه بعدی بدون نیاز به پودر از دندان یا دندانهای بیمار تهیه می شود.
این قالب دیجیتال معمولا با استفاده از یک ابزار داخل دهانی گرفته می شود، این ابزار را داخل دهان بیمار قرار داده و آنرا در بالای سطح دندان یا دندان ها حرکت می دهند. در اکثر سیستم های قالب گیری دیجیتال، یک مانیتور در کنار یونیت دندانپزشکی برای نمایش تصویر وجود دارد .

علاوه بر این، اکثر سیستم های قالب گیری دیجیتال ضبط  تصویر را با استفاده از پوینترو کلیک انجام می دهند، در این روش، تصاویر برای ایجاد یک تصور دیجیتال نهایی در کنار هم قرار داده می شوند. با این حال، سیستم the Lava C.O.S  تنها سیستمی است که از ضبط ویدئوی سه بعدی در زمان واقعی برای نمایش تصاویر زنده بر روی مانیتوری با صفحه ی لمسی استفاده می کند. این نوع ضبط ویدئویی زنده، قالب دیجیتالی نهایی را بدون نیاز به قرار دادن اطلاعات در کنار هم ایجاد می کند.
حدود یک و نیم دقیقه برای گرفتن یک تصور دیجیتال از دندان آماده شده (تراش خورده) زمان لازم است. گرفتن قالب از دندان آنتاگونیست در قوس مقابل تنها ۴۵ ثانیه طول می کشد.
هنگامیکه دندانپزشک تصویر الکترونیکی زمان واقعی را بررسی می کند، می تواند تصویر را بزرگ کرده و با دستکاری لازم ، جزئیات را بهبود دهد و اطمینان حاصل کند که هر گونه اشتباه ممکن را شناسایی و قبل از ارسال الکترونیکی قالب دیجیتال به لابراتوار دندان پزشکی و یا به  سیستم CAD/CAM در مطب، بر روی صفحه اصلاح نماید. گردش کار به نوع سیستم قالب گیری دیجیتالی که توسط  دندانپزشک استفاده می شود، بستگی دارد. سیستمهای کنونی موجود در مطبهای دندانپزشکی تنها شامل قالب گیری دیجیتال و یا سیستم های CAD / CAM دیجیتال در کنار صندلی دندان پزشکی می باشند.

سیستم های قالب گیری دیجیتال – مانند  Cadent iTero، ۳M ESPE Lava Chairside Oral Scanner (C.O.S.)  و Sirona CEREC Connect – بصورت دیجیتال، مراحل آماده سازی دندان و دندان های مجاور در قوس یا ربع قوس و همچنین تصویر دندان آنتاگونیست و تماس دندانها با هم را ضبط می کند. داده ها به صورت الکترونیکی به لابراتوار دندان پزشکی برای استفاده در ساخت روکش منتقل می شوند.

سیستم های Digital chairside ، مانند D4D Technologies E4D Dentist System  و  Cirona CEREC Acquisition Center (AC)  نیز قالب گیری دیجیتال را ضبط کرده، داده های ثبت شده را برای طراحی، تراش و تحویل روکش نهایی در مطب در یک جلسه و در همان روز مورد استفاده قرار می دهند.
سیستم  iTero  و Lava Cos تنها سیستمهای دیجیتالی هستند که می توانند برای تمام انواع ترمیمهای دندان، از جمله بریج، روکش، اینله و انله و ونیرها استفاده شوند. سایر سیستمهای قالبگیری دیجیتال برای انواع سیستم های سرامیکی و کامپوزیتی طراحی شده اند.
آموزش کارکنان برای قالب گیری دیجیتال
دندانپزشکان و دستیاران کار قالبگیری دیجیتال را انجام می دهند. بنابراین آموزش نحوه ی استفاده از تجهیزات دیجیتال ضروری است. تولید کنندگان سیستم های مختلف قالبگیری دیجیتال به طور معمول آموزشهایی را در مطب به مدت دو تا سه روز برای نصب و راه اندازی، یکپارچه سازی و صدور گواهینامه و همچنین آموزشهای بیشتر را در مکان های آموزشی تعیین شده، ارائه می دهند.
هزینه ی قالب گیری دیجیتال
معمولا در ایران حدود  ۱۲۰ تا ۱۶۰ میلیون تومان جهت خرید یک دستگاه اسکنر داخل دهانی هزینه می شود. در روش های دیجیتال هزینه ی مواد قالب گیری سنتی و انتقال به لابراتوار حذف می شود، دقت بالاتر ثبت دندان تراش خورده و سهولت اسکن دیجیتال به معنای تنظیمات کمتر و یا عدم نیاز به تنظیم قالب و یا بازسازی آن است، که موجب صرفه جویی در زمان، افزایش بهره وری، کاهش مصرف مواد و هزینه های نیروهای انسانی می شود.
منبع:

http://www.yourdentistryguide.com/digital-impressions/