Breaking News

درمان اختلالات مفصل فکی گیجگاهی (TMD)

TMD  یا اختلال مفصل فکی گیجگاهی زمانی رخ می دهد که مشکلاتی در مفصل تمپورومندیبولار(مفاصلی که فک را به جمجمه متصل می کنند) و عضلات صورتی اطراف این مفصل ایجاد شود. مفصل گیجگاهی فکی یا تمپورومندیبولار (TMJ) فک پایین یعنی مندیبل را به استخوان کنار سر یا تمپورال(گیجگاهی) در جمجمه، در هر طرف سر متصل می کند. این مفصل یکی از مفاصل مهم و پرکار بدن است، عوامل متعددی از جمله ضربه به این مفصل و چانه، تماسهای زودرس دندانی، عادات پارافانکشنال(دندان فشاری و ساییدن دندانها بر روی هم) و عوامل سایکولوژیک می توانند عملکرد این مفصل را تحت تاثیر قرار دهند. خارج شدن سر مفصل از دیسک مفصلی، سبب بروز علائم TMD می شود، علائم این سندروم شامل سر درد٬ دندان درد٬ گردن درد و یا درد شانه و کمر درد و صدای تق تق هنگام باز یا بسته کردن فک است. اگر مشکل شما در حدی است که نمی توانید به آسانی دهان خود را باز کنید و یا دندانهایتان را مسواک بزنید یا سر دردهای شدیدی را تجربه کرده اید٬ به دندانپزشک خود مراجعه کنید.

  jaw-movementدرمانهای معمول برای TMD کدامند؟

از آنجایی که TMD به عنوان یک اختلال مفصلی طبقه بندی می شود، معمولا جراح دهان به درمان آن می پردازد. درمانها شامل myo-monitor( تحریک الکتریکی مفصل)، استفاده از اسپلینت دهانی یا آتل(bite plates) و جراحی مفصل است. با این حال، درمان کامل TMD در بسیاری از موارد دشوار است.

چه عواملی باعث TMD می شوند؟

درک علل بروز TMD به درمان این سندرم کمک می کند، دیدگاه های مختلفی در مورد علل TMD وجود دارد. در بسیاری از موارد، ، مال اکلوژن (bad bite) موجب ایجاد فشار اضافی بر روی مفصل می شود، زیرا فک پایین بطور نابرابر نقل مکان کرده است.

  • فک پایین به چپ یا راست منحرف شده باشد: اگر فک پایین شیفت پیدا کرده باشد، فشاری اضافی بر مفصل وارد می شود. شما خود به راحتی می توانید این حالت را بررسی کنید. شما می توانید درحالیکه دندانهایتان را بر روی هم گذاشته اید در یک آینه خطوط دندان های مرکزی فک بالا و فک پایین را بررسی کنید. اگر این دو خط بر هم منطبق نبوده و در یک خط مستقیم قرار نداشتند و در یکی از دو جهت منحرف شده باشند، شما ممکن است دچار اختلال مفصل فکی گیجگاهی شده باشید.
  • اکلوژن دندان های بالا و پایین طبیعی نباشد
    به طور معمول، یک سوم از بلندی دندان های فک پایین توسط دندان های فک بالایی پنهان می شوند و بدین ترتیب دو سوم از طول دندانهای فک پایین قابل مشاهده هستند. اگر دندانهای فک بالا بخش بیشتری از دندانهای فک پایین رو بپوشانند یعنی اکلوژن دندان های بالا و پایین طبیعی نباشد، فک پایین به عقب شیفت پیدا کرده و فشار اضافی بر مفصل وارد می کند. شما می توانید این حالت را در آینه با جفت کردن دندانهایتان بر روی هم چک کنید. اگر بیش از دو سوم از دندان های فک پایین توسط دندانهای بالایی پنهان شده باشد ممکن است به اختلال TMD مبتلا باشید.

به عنوان مثال مورد اول که یک بیمار زن 49 ساله است:

1قبل از درمان

این عکس مربوط به بیماری است که نمی توانست دهان خود را باز کند. این مورد، به دلیل شیفت فک پایین و افت اکلوژن(dropped occlusion) اتفاق افتاده است. خط مرکزی دندان های پایین به سمت راست منتقل شده و طول کوتاه تری از دندانهای جلویی در فک پایین مشاهده می شود. از آنجائیکه فک پایین به سمت چپ بصورت نابرابری شیفت یافته است، فشار زیادی را بر مفصل فک سمت چپ وارد می کند. علت شیفت فک پایین، به دلیل پرکردگی نامناسب دندان های بالایی بود. زیرا چندین پر کردگی با ارتفاع و اشکال نامناسب در دندانهای فک بالا وجود داشت که سبب حرکت تدریجی فک پایین به سمت چپ و بالا شده بود.

2پس از درمان

عکس دوم، همین بیمار را پس از درمان نشان می دهد. همه ی پرکردگیهای دندان‌های بالایی با روکشهای سرامیکی جایگزین گردید. با اصلاح آکلوژن، فک پایین به جای صحیح خود بازگشت اگر چه خطوط مرکزی دندانها در عکس کاملا در امتداد یکدیگر نیستند، ارتفاع آکلوژن بهبود یافته است، در نتیجه TMD کاهش یافته است.

مورد شماره 2، یک  بیمار زن 47 ساله است:

3قبل از درمان

این بیمار برای مرتب کردن دندان های جلویی خود مراجعه کرده بود. او صدای کلیکی را از فک سمت چپ خود می شنید و درد شدیدی در شانه ی سمت چپ احساس می کرد، که ناشی از شیفت و تغییر مکان فک پایین بود، زیرا پرکردگی های دندانهای سمت چپ و راست ناهموار بودند. سمت چپ صورت کمی برجسته تر است.

4پس از درمان

دندانهای جلو و پر کردگی های قدیمی با روکشهای GES جایگزین شدند. آکلوژن نیز به سمت راست بازگشت و تصحیح شد. از آنجایی شیفت فک پایین اصلاح شد، صدای کلیک مفصل فک و درد شانه ناپدید شد. عدم تقارن چهره نیز اصلاح شد.
مورد شماره 3، بیمار مرد  31ساله

5قبل از درمان

این بیمار از یک قطعه ی دهانی سخت، بمنظور درمان TMD برای یک مدت طولانی استفاده می کرد که نتیجه آن، فرو رفتن تمام دندان در لثه بود.

17عکس دوم همین بیمار را نشان می دهد بدون قطعه ی دهانی سخت، تقریبا هیچ آکلوژنی وجود ندارد. تنها دو دندان بالایی جلویی دندان های پایینی را لمس می کردند. از آنجایی که علائم به طور مداوم او را آزار می دادند، او با افسردگی دست و پنجه نرم کرده و در نهایت کار خود را رها کرده بود.
عکس سوم دندانهای همین بیمار را پس از درمان نشان می دهد. همه ی دندان های بالا و دندان های عقبی فک پایین بوسیله ی روکشهایGES  بالا کشیده شده اند، آکلوژن اصلاح شد و او در حال حاضر می تواند با یک لبخند زیبا به محل کار خود باز گردد.

مورد شماره 4، یک بیمار زن 43 ساله است:

8قبل از درمان

این بیمار از کلیک کردن فک و درد شکایت داشت. دندان‌های جلویی فک بالا و پایین بر روی هم قرار نمی گرفتند، که باعث ناپایداری بایت می گردید. همچنین، فک پایین به سمت چپ شیفت یافته است.

9پس از درمان

همه ی دندان پشتی فک بالا و دندانهای پیش، با روکشهای GES جایگزین شد. کل آکلوژن پایین آورده شد به طوری که دندان های بالایی می توانند دندان های پایینی را لمس کنند. فک در حال حاضر در محل واقعی خود قرار گرفته است.
از آنجایی که بایت نیز مجددا همتراز شده است، کلیک فک و درد ناپدید گردید. دندان های جلویی که با روکشGES  جایگزین نشدند، با برنامه ی خانگی بلیچینگ، سفید شده و در نتیجه یک لبخند زیبا حاصل گردید.

منبع:

http://amanodental.com/english/tmj.html