Breaking News

خطرات غیر منتظره ی ناشی از بیماریهای لثه

بیماری لثه امری شایع و ناخوشایند است، اما با توجه به مجموعه ای از شواهد در حال رشد، بیماری لثه می تواند در طیف غافلگیر کننده ای از مشکلات بهداشتی به ظاهر نامرتبط، نقش داشته باشد. تمیز کردن دندانها حتی ممکن است از آنچه فکر می کنید، مهم تر باشد.

پلاک – ماده ی چسبنده ای که حاوی باکتری است- بر روی دندان ها ایجاد می شود و اگر آن را از بین نبرید، باکتری ها می توانند با تحریک لثه ها، سبب تورم، درد یا عفونت شوند. به این وضعیت ژنژیویت گفته می شود.

به طور کلی، بیماری لثه با حفظ رژیم بهداشتی دهان و دندان، قابل درمان یا جلوگیری است. با این حال، اگر بدون درمان باقی بماند، می تواند منجر به پریودنتیت شود، که ساختارهای پشتیبان دندان را تضعیف می کند.

بیماری لثه که به آن بیماری پریودنتال نیز گفته می شود، شیوع گسترده ای در جوامع دارد. به گزارش مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) ، تقریباً نیمی از بزرگسالان در ایالات متحده دارای برخی از بیماری های لثه هستند.

مکانیسم های بیماری پریودنتال نسبتاً بخوبی درک شده اند و تحقیقات جدید نشان داده اند که این مشکل بهداشتی ممکن است در ایجاد تعدادی از بیماری های دیگر از جمله بیماری آلزایمر، سرطان و بیماری تنفسی نقش داشته باشد. در این مقاله تمرکز ما بر برخی از ارتباطات تعجب آور بین بیماری لثه و مشکلات بهداشتی مختلف است.

لثه ها و مغز

اگرچه از نظر مکانی لثه ها در نزدیکی مغز قرار دارند، اما معمولاً افراد مشکلات دندانپزشکی را با بیماریهای عصبی مرتبط نمی دانند.

با این حال برخی از مطالعات، ارتباطی را بین بیماری پریودنتال و از دست دادن دندان با کاهش عملکرد شناختی یافته اند. نویسندگان یک مطالعه ی معتبر که عملکرد شناختی 597 مرد را به مدت 32 سال دنبال نموده بودند، نتیجه گیری کردند که با از دست رفتن تعداد بیشتری از دندان ها، خطر کاهش شناختی در افراد مسن افزایش می یابد. بیماری پریودنتال و پوسیدگی، که دلایل عمده ی از دست دادن دندان می باشند نیز با کاهش شناختی ارتباط دارند.

محققان همچنین بیماری پریودنتال را با افزایش تولید بتا آمیلوئید در مغز -مشخصه ی نورولوژیکی بیماری آلزایمر- مرتبط دانستند.

تحقیقات دیگر نشان داد که یک نوع باکتری که معمولاً در مواردی از پریودنتیت نقش دارد( به نام Porphyromonas gingivalis ) در مغز افراد مبتلا به آلزایمر نیز یافت می شود.

پس از این کشف، در یک مطالعه جدیدتر، محققان نشان دادند که عفونت P. gingivalis تولید بتا-آمیلوئید را در مغز تقویت می کند.

در این مطالعه، محققان به آنزیم gingipain که توسط P. gingivalis تولید می شود، توجه ویژه ای کردند. آنها دریافتند که این آنزیم یک نوع پروتئاز است که برای تائو(tau، پروتئین دیگری که نقش مهمی در آلزایمر دارد) سمی است.

شایان ذکر است که محققان دیگر نیز به این نتیجه رسیدند که بتا آمیلوئید در پاسخ به یک پاتوژن تولید می شود و ما شاهد این هستیم که آلزایمر به آرامی پیشرفت می کند.

در آینده دانشمندان امیدوارند که با هدف قرار دادن آنزیم های gingipain بتوانند از تخریب عصبی در برخی از مبتلایان به آلزایمر جلوگیری کنند. آنها هم اکنون یک مهارکننده ی gingipain را طراحی کرده اند که بر روی انسان در حال آزمایش است. محققان امیدوارند كه این کار بتواند از تخریب عصبی بیشتر جلوگیری یا آن را كند نماید و از تجمع پروتئینهای بیماری زا در بیماران مبتلا به آلزایمر، جلوگیری کند.

بیماری لثه و قلب

اگرچه همه ی افراد مبتلا به بیماری های قلبی، مبتلا به بیماری لثه نیستند، و همه افراد مبتلا به بیماری لثه به بیماری قلبی مبتلا نیستند، اما به نظر می رسد رابطه ای بین بیماری لثه و بیماریهای قلبی وجود دارد.

افرادی که سیگار می کشند و یا مقادیر زیادی الکل می نوشند، به احتمال زیاد هم از نظر دهانی و هم از نظر قلبی و عروقی مشکل دارند، اما به نظر می رسد در این میان رابطه ای فراتر از عوامل خطر مشترک وجود دارد. این که آیا بیماری لثه یک عامل خطر مستقل برای بیماری های قلبی است، هنوز مورد بحث است، اما تئوری هایی در مورد چگونگی ارتباط این دو وجود دارد.

چه چیزی لثه را با قلب مرتبط می کند؟

برخی فکر می کنند که این ارتباط می تواند از طریق ایجاد التهاب برقرار شود.

در درجه اول، التهاب پاسخ طبیعی بدن به مواد تحریک کننده یا پاتوژن ها است. التهاب یک مکانیسم محافظ است اما اگر برای مدت طولانی ادامه یابد، می تواند به بافت ها و اندام ها آسیب برساند.

این امکان وجود دارد که التهاب در لثه، آبشاری را ایجاد کند که در نهایت باعث التهاب در سیستم قلبی عروقی شود. از طرف دیگر، ارتباط بین بیماری های قلبی و لثه ممکن است به دلیل باکتریها باشد. به این ترتیب که باکتری های موجود در لثه ها می توانند وارد خون شوند و به مقصد های دوردست از جمله قلب منتقل شوند، جایی که می توانند باعث التهاب و آسیب شوند. به عنوان شاهدی مبنی بر این امکان، محققان نشان داده اند که P. gingivalis ، رایج ترین گونه ی باکتریایی موجود در عروق کرونر است.

افزایش خطر ابتلا به سرطان

یک بار دیگر، به نظر می رسد بیماری لثه و سرطان به هم ارتباطی نداشته باشند. در مطالعه ای که در سال 2008 منتشر گردید، از دست دادن دندانها و سرطان در 48375 مرد بررسی گردید. نویسندگان نتیجه گیری نمودند که در حقیقت ارتباطی بین بیماری لثه و سرطان وجود دارد. آنها اظهار داشتند که “بیماری پریودنتال با افزایش خطر كلی سرطان به میزان کم اما معنی داری ارتباط دارد.”

یک مطالعه ی جدیدتر بر روی بیش از 68000 بزرگسال نشان داد که ارتباطی قوی بین بیماری لثه و خطر کلی سرطان وجود دارد؛ این ارتباط همچنین بین بیماری لثه و سرطان لوزالمعده بسیار معنی دار بود.

علت چنین ارتباطی چیست؟ یک مقاله معتبر منتشر شده در مجله ی Nature تا حدی دلیل این ارتباط را توضیح می دهد. محققان دریافتند که آنزیم تولید شده توسط نوعی باکتری که معمولاً با بیماری لثه مرتبط است – بنام باکتری Treponema denticola – معمولاً در تومورهای خاصی از دستگاه گوارش ظاهر می شود. این آنزیم، که به پروتئیناز شبه کیموتریپسین T. denticola معروف است، به این باکتری کمک می کند تا به بافت لثه حمله کند. محققان دریافتند که این آنزیم، سبب فعال شدن آنزیمهای دیگری می شود که به افزایش سلولهای سرطانی، به محض ورود به بافت سالم، کمک می کنند.

اختلال نعوظ

حدود 50 درصد از مردان بالای 40 سال، اختلال نعوظ را تجربه می کنند. این یک بیماری پیچیده است که می تواند از عوامل روانشناختی و فیزیولوژیکی ناشی شود. برخی از عوامل خطر شناخته شده برای اختلال نعوظ شامل استعمال دخانیات، نوشیدن الکل و فشار خون بالا هستند. به گفته برخی دانشمندان، بیماری پریودنتال نیز ممکن است خطر اختلال نعوظ را افزایش دهد.

به عنوان مثال، نویسندگان یک بازنگری منتشر شده در سال 2016 ، به ارتباط بین اختلال نعوظ و پریودنتیت مزمن اشاره کردند. در حقیقت، آنها پیشنهاد کردند كه “پزشكان باید بیماران مبتلا به اختلال نعوظ را به ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی دهان برای ارزیابی و درمان جامع دهان و دندان ارجاع دهند.”

از آنجایی که اختلال نعوظ و بیماری لثه عوامل خطر مشترکی از جمله استعمال دخانیات و دیابت دارند، تشخیص این که بیماری لثه یک عامل خطر مستقل برای اختلال نعوظ است، دشوار می باشد.

اگرچه اختلال عملکرد جنسی و سلامت لثه بنظر از هم مجزا می رسند، اما راه های بالقوه ای وجود دارد که هر دوی آنها را تحت تأثیر قرار می دهد.

بار دیگر، التهاب ممکن است حلقه ی این ارتباط باشد. همانطور که قبلاً نیز اشاره شد، التهاب در یک قسمت از بدن، در این مورد دهان، می تواند از طریق پیام رسانهای شیمیایی در خون پخش شود و مناطق دیگر را تحت تأثیر قرار دهد.

اختلال در نعوظ اغلب به دلیل نقص عملکرد رگ های خونی است. به طور خاص، ماهیچه های صاف که دیواره رگ های خونی را در بر می گیرند، توانایی استراحت یا ریلکسیشن خود را از دست می دهند. به این امر اختلال عملکرد اندوتلیال گفته می شود که مانع از گشاد شدن عروق در آلت تناسلی شده و در نتیجه سبب بروز اختلال در نعوظ می شود.

یک حالت به اصطلاح پیش التهابی ممکن است باعث اختلال در عملکرد اندوتلیال و در نتیجه اختلال نعوظ شود. با این حال، این ارتباط به طور قطعی اثبات نشده است. نویسندگان یک مرور سیستمیک منتشر شده در سال 2016، در نتیجه خود اظهار داشتند که اگرچه به نظر می رسد این ارتباط محتمل است، اما به مطالعات گسترده تر در مقیاس بزرگتر نیاز است.

لثه ها و ریه ها

البته دهان دروازه ی مشترکی برای لثه ها و ریه ها است و باعث می شود ارتباط بین بیماری های لثه و بیماریهای ریوی نسبت به برخی دیگر از بیماریها که به آنها پرداختیم، کمتر تعجب آور باشد.

یک مطالعه منتشر شده در فوریه 2019 ، سوابق 1380 مرد را مورد بررسی قرار داد. نویسندگان رابطه معنی داری را بین پریودنتیت مزمن و کاهش عملکرد تنفسی یافتند. این ارتباط حتی پس از کنترل متغیرهای مخدوش کننده مانند استعمال دخانیات، همچنان قابل توجه باقی ماند.

بار دیگر، التهاب ممکن است واسطه ی ارتباط بین دو بیماری باشد. اگر لوله هایی که در ریه ها هوا را حمل می کنند، ملتهب شوند، باریک تر می شوند و جریان هوا محدود می شود.

گذشته از نقش احتمالی التهاب، باکتریهای موجود در دهان نیز ممکن است با تنفس وارد ریه ها شوند و با ورود به ریه ها می توانند باعث عفونت هایی شوند که مستقیماً منجر به التهاب شوند.

در یک متاآنالیز دانشمندان اخیرا ارتباطات بالقوه ی بین بیماری لثه و سرطان ریه را بررسی کردند. نویسندگان نتیجه گرفتند که “بیماران مبتلا به بیماری پریودنتال در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان ریه هستند.”

در این مقاله، برخی از راه های احتمالی که در آن بیماری لثه ممکن است خطر سرطان ریه را افزایش دهد، تشریح شده است. به عنوان مثال، تنفس باکتریهایی، مانند P. gingivalis ، از دهان می تواند باعث عفونت شود. به طور مشابه، آنزیم های تولید شده در طول بیماری لثه ممکن است به ریه ها منتقل شوند و در آنجا می توانند به پاتوژنها کمک کنند تا در ریه ساکن شده و در بافت ریه تشکیل کلونی دهند. این تغییرات باعث ایجاد التهاب می شود و در طولانی مدت، التهاب باعث ایجاد تغییراتی در سلولها می شود که احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می دهد.

پیام این مقاله

می توان این مقاله را به عنوان یک مجموعه ی نگران کننده از بیماریها در نظر گرفت. اما اگر رویکرد مخالف را اتخاذ کنیم، پیام این مقاله می تواند بسیار مثبت باشد: “بهداشت خوب دهان و دندان ممکن است خطر ابتلا به طیف وسیعی از مشکلات بهداشتی جدی را کاهش دهد”.

محققان اظهار داشتند که “بیماری پریودنتال یک بیماری قابل پیشگیری و قابل درمان است و مدیریت آن در مراحل اولیه ممکن است خطرات چندین بیماری را کاهش دهد”.

منبع:

https://www.medicalnewstoday.com/articles/324485.php#1