Breaking News

نانودنتیستری چیست؟

نویسنده: دکتر Da,ien Jonas Wilson

در نگاه اول، نانودنتیستری ممکن است بیشتر شبیه به داستانهای علمی تخیلی به نظر برسد، اما با پیشرفت های فعلی در علم، فناوری و پزشکی، ممکن است در آینده ای نه چندان دور نانودنتیستری به یک روش رایج و واقعی تبدیل گردد. کلمه “nano” از کلمه یونانی کوتوله گرفته شده است.

کلمه ی نانوفناوری، به استفاده از ماشین آلات مینیاتوری که قادر به دستکاری ماده هستند، اشاره دارد. از فناوری نانو ممکن است برای ساختن تقریبا هر محصولی با استفاده از بلوک های ساختمانی اتمی آن استفاده شود.

استفاده از نانوتکنولوژی، در زمینه ی دندانپزشکی، را نانودنتیستری می گویند. در آینده استفاده از این روش در حفظ سلامت دهان و دندان و ترمیم ضایعات دهان با استفاده از نانومواد، نانوروبوتها و مهندسی روشهای تشخیصی و درمانی جدید ضروری خواهد بود.

خاستگاه نانودنتیستری

در اواخر قرن بیست و یکم، اصطلاح نانودنتیستری توسطR.A. Freitas Jr.  ابداع شد. فریتاس جونیور چگونگی استفاده از نانوروبوتها در بازسازی دندان و ارتودنسی را توضیح داد. علاوه بر این، وی دیدگاه خود را در مورد استفاده از ریز ربات ها (nanobots) و نانومواد برای تولید محصولات دندانی از قبیل خمیر دندانها و روبوتهای پاک کننده ی دندان در آینده بیان کرد. مداخلات درمانی در زمینه نانودنتیستری، مطابق با این دیدگاه، شامل نانو جراحی، نانوداروها و مجموعه ای از نانومواد است که تأثیر عمیقی بر حوزه ی دندانپزشکی بالینی می گذارند تا به طور چشمگیری دیدگاه و درک معاصر ما را تغییر دهند.

نانومواد در دندانپزشکی

نانومواد کاربردهای بسیار زیادی در حوزه ی دندانپزشکی بالینی دارند، این شامل قالب گیری با موادنانو، نانو سرامیک ها و نانوکامپوزیت ها می باشد. اکنون از نانوفیلرها برای ایجاد قالب هایی که جزئیات دقیق بیشتری از دندانهای بیماران را منعکس می کنند، استفاده می شود. این نانوفیلرها از خصوصیات آبگریزی برتر، سیالیت بهتر و ایجاد فاصله ی کمتر در مارجین دندان نسبت به فیلرهای سنتی برخوردار هستند.

سرامیک ها به طور گسترده ای در پروتزهای دندانی استفاده می شوند، جایی که از آنها برای ساخت پروتز و روکش دندان استفاده می گردد. اگرچه آنها از استحکام بالا و هدایت الکتریکی و حرارتی کمی برخوردار هستند، اما کاملاً شکننده می باشند. اینجاست که فناوری نانو می تواند نقش خود را ایفا کند. سرامیک نانو- زیرکونیا می تواند برای بهبود سفتی و سختی و همچنین شفافیت و مقاومت بهتر در برابر خوردگی بکار رود.

زیبایی و استحکام مواد کامپوزیت از ملاحظات مهم در دندانپزشکی است. که هر دو تا حد زیادی به اندازه ذرات فیلر وابسته هستند. اما بهبود یکی از این ویژگی ها به روش سنتی به ضرر ویژگی دیگر است. بیشتر اوقات، بهبود خواص زیبایی شناختی به هزینه ی کاهش استحکام کامپوزیت تمام می شود.

با این حال، نانوکامپوزیت ها مواد انعطاف پذیری هستند زیرا می توان از آنها در اجزای مختلف فیلرها مانند: باریم گلاس، نانوذرات غیر آگلومره ی سیلیکای گسسته[1] و فیلرهای از پیش پلیمریزه شده، برای بهبود استحکام و زیبایی استفاده کرد. این مواد در مقایسه با همتایان سنتی خود دارای خصوصیاتی عالی هستند. به طور مشابه، تحولات جدید در این زمینه شامل دندان مصنوعی نانو کامپوزیت و استفاده از فناوری نانو برای ایجاد موادی برای نانو گرفت های استخوانی[2] می باشد.

نانوداروها و نانو جراحی

بیماری پریودنتال ممکن است با کمک نانوذرات پر شده از داروها، نظیر داروهایی که دارای خاصیت ضد قارچ یا ضد باکتری هستند، درمان شود. در آینده ای بسیار نزدیک، ممکن است بیماری پریودنتال با استفاده از نانوتوبولها و ذرات کُره ای شکل توخالی به عنوان سیستم های انتقال دارو درمان شود. قابلیت های نانوذرات در مطالعات علمی تا به امروز بسیار امیدوار کننده بوده اند. یک نمونه از این قابلیتها در تسریع ترمیم زخم در موشهایی با زخم ناشی از سوختگی مشاهده شد. در آن مطالعه زخم موشها با نانوذرات حاوی کورکومین[3] تحت درمان قرار گرفت.

محلول های نانو با ذرات پراکنده و منحصر به فرد می توانند به عنوان موادی که قادر به پیوند سایر مواد یا ذرات هستند، عمل کنند. علاوه بر این که از این ظرفیت آنها استفاده می شود، ممکن است از فناوری نانو همچنین برای القای بیحسی به کمک نانوبوت ها استفاده گردد. این فناوری ممکن است نسبت به روشهای سنتی القای بی حسی دندان به دلیل سرعت آن و عدم نیاز به سوزن برتری داشته باشد، همچنین اضطراب کمتری را برای بیمار ایجاد کند.

جراحی در سطح سلولی ممکن است به لطف نوآوری هایی مانند انبرک یا tweezers نانو و نانونیدل ها در آینده ی نزدیک امکان پذیر گردد. کاربردهای دیگر فناوری نانو در جراحی شامل سوزنهای بخیه با اندازه های نانو است که از کریستالهای فولاد ضد زنگ ساخته شده اند. این سوزن ها برای بستن برش های جراحی در سطح سلولی، ایده آل هستند. ممکن است این موضوع مانند داستان های علمی تخیلی به نظر برسد، اما با توجه به پیشرفت های مداوم در دنیای فناوری نانو، این یک امکان بسیار واقعی است.

منابع:

https://www.news-medical.net/health/What-is-Nanodentistry.aspx

 

[1] discrete silica non-agglomerate nanoparticles

[2] nano-bone grafts

[3] کورکومین یا دی فرولوئیل متان جزء فعال ادویه زردچوبه است و دارای خواص ضد التهابی می‌باشد. کورکومین یک آنتی اکسیدان قوی است.